साहित्याच्या बाबतीत जे कालाच्या ओघात टिकते त्याला अभिजात म्हणतात असे ऐकून आहे. दुसऱ्या शब्दात त्या साहित्यातील घटक इतके सर्वव्यापी असतात की दोन-तीनशे वर्षांनंतरही लोकांना त्याच्याशी तादात्म्य पावता येते. उदाहरण म्हणजे कोहम यांनी म्हटल्याप्रमाणे शेक्सपिअरची नाटके. अभिजात म्हणजेच चांगले आणि इतर सर्व वाईट असा समज चुकीचा आहे. ज्याला/जिला जे आवडते ते त्याने/तिने वाचावे, ऐकावे, ((खावे, प्यावे :) ). कुणाला अभिजात आवडते कुणाला दुसरे काही. आपल्याला आवडत नाही म्हणून इतरांच्या रूचीवर टीका करणे योग्य नाही.

शास्त्रीय संगीताबाबत मांडलेला मुद्दा महत्त्वाचा आहे.  पाश्चात्य शास्त्रीय संगीताची माहिती मिळवण्यासाठी व्याख्यानांच्या तबकड्या उपलब्ध आहेत. त्यांचा उपयोग करून तुम्ही लगेच संगीतकार होताल असा नव्हे, पण संगीत ऐकताना कोणत्या गोष्टींवर लक्ष केंद्रीत करावे यासारख्या गोष्टी कळू लागतात. पाश्चात्य शास्त्रीय संगीतामध्ये प्रत्येक सिंफनीला एक विशिष्ट अर्थ असतो. तो माहित असेल तर आस्वाद घेताना त्याची खुमारी वाढते. उदा. बीथोवनची पाचवी सिंफनी दोन प्रकारच्या शक्तीमधील द्वंद्व आहे. एक चांगली आणि दुसरी वाईट. त्यांचा सामना, वरखाली होणारे पारडे या सर्व गोष्टी सिंफनी ऐकताना जाणवतात. नुसते ऐकण्यामध्ये आणि काय ऐकतो आहोत ते जाणून ऐकण्यामध्ये या बाबतीत बराच फरक पडतो.

दुसरा मुद्दा विचार करण्यासारखा आहे. प्रत्येक कलेचा अस्वाद घेण्यासाठी त्याकडे कल असण्याची गरज असते. संगीत आवडते पण चित्रकला नाही किंवा उलटे अशी अनेक उदाहरणे सापडतात. पण याचा अर्थ अभिरूची नाही असा नाही. फार थोड्या कलावंतांना एकापेक्षा जास्त क्षेत्रामध्ये प्राविण्य असते. दा विंचीसारखे असामान्य प्रतिभावंत गणितापासून चित्रकला, शिल्पकला अशा अनेक क्षेत्रांमध्ये प्रवीण होते. किंवा सत्यजीत रे चित्रपट लेखन, दिग्दर्शन, संगीत अशी बरीच कामे स्वत:च करत असत.