>>यावर सगळ्यात कडी म्हणजे परदेशातुन गावाला परत गेल्यावर जवळच्या प्रत्येकाला काही भेट दिल्यावर (हे काय , एवढच ?) चेहऱ्यावरचे प्रतिसाद.<<

हे थोडं एकांगी होतंय असं नाही वाटत का तुम्हाला?
आमच्याकडे नातेवाइक घेऊन यायचे काही काही परदेशातून. आमची अपेक्षाही नसायची पण घेतलं नाही तर त्यांना आगाऊपणा वाटेल म्हणून अजिबात उपयोगाची नसली तरी ती वस्तू आम्ही ठेवून द्यायचो.

एक नातेवाईक कधी स्वेटर्स, कधी माझ्यासाठी फ्रॉक्स असं काय घेऊन यायचे. ते वाईट नसायचे पण कधी स्वेटरची २ बटणंच गायब असायची, कधी फ्रॉकची चेन खराब झालेली असायची. आणि त्याला एक वापरल्याचा फिल असायचाच. मला असं का असं नेहमी वाटायचं लहानपणी. त्या नातेवाइकांच्याकडे मुली नव्हत्या त्यामुळे त्यांचे जुने फ्रॉक्स असण्याची शक्यता नव्हती आणि ते स्वेटर्स त्यांच्या घरातल्या कुणाच्याही अंगात बसण्यासारखे नव्हते त्यामुळे ते स्वतःचे जुने कपडे देत नव्हते हे नक्की. आणि आव तर असा की त्यांनी आमच्यासाठी खूप मोठा खजिनाच आणलाय. परत परत ती वस्तू किती छान आहे आणि आमच्या किती उपयोगाची आहे याचं वर्णन. लहानपणीही कंटाळा यायचा त्याचा. अगदी गरज पडल्याशिवाय ( शाळेचे कपडे सोडून भाराभर कपडे नव्हते माझ्याकडे लहानपणी) आई ते कपडे घालू द्यायची नाही. पण त्यांनी आणलेल्या 'घसघशीत' गिफ्टच्या बदल्यात परवडण्यासारखे पण अभिरूचीपूर्ण असं काहीतरी (आणि मुख्य म्हणजे न वापरलेलं) म्हणजे एखादी देवाची मूर्ती, पितळेचा सुबक दिवा, एखादं पुस्तक असं काहीतरी नक्की द्यायची त्यांना. एकदा चुकून त्यांनी कोरं करकरीत वेष्टणही न फोडलेलं, डबी असलेलं एक टोकयंत्र आणलं माझ्यासाठी. ते वापरायला मात्र आईने कधी आडकाठी केली नाही.

मग मी अमेरीकेत शिकायला गेल्यावर साल्व्हेशन आर्मी मधून बरेच गरम कपडे विकत घेतले(नाकं मुरडू नका. तुटपुंज्या असिस्टंटशिपमधे जमवायचं तर ते करणं गरजेचच होतं आणि जुने पण चांगले कपडे घालायची लाज कधीच नव्हती).  तेव्हा लक्षात यायला लागल्या गोष्टी. मग एकदा त्याच नातेवाइकांकडे गेले तेव्हा त्यांच्या भल्ल्या मोठ्ठ्या घराच्या बेसमेंटमधे खूप वेगवेगळे कपडे नीट घडी करून ठेवलेले दिसले. त्यावरचे न विचारता मिळालेले स्पष्टीकरण 'इंडियात गेलं की द्यायला होतात त्यामुळे आम्ही मैत्रिणी ग्रुपमधे जुने कपडे एकत्र करतो आणि जिला जसे गिफ्ट द्यायचे असतील तसे ती या गठ्ठ्यातून काढून नेते. थोडं क्लिनिंग आणि इस्त्री केली की नव्यासारखेच दिसतात. आपल्यालाही खर्च नाही आणि तिथे लोकांना काय परदेशातलं असलं की हवंच असतं' आणि हे सांगितल्यावर त्या काकूंनी चावलेली जीभ, त्या गठ्ठ्यातून डोकावणारा माझ्या आजीने स्वतःच्या हाताने मोठ्या कौतुकाने त्यांच्यासाठी विणलेला मफलर. सगळंच त्रासदायक होतं. आणि हे अजूनही माझ्या आईला सांगण्याची माझी हिंमत झाली नाहीये.

प्रश्न जुने कपडे घालण्याचा नाहीये. माझी एक मामी अनेकदा तिच्या मुलींचे लहान होणारे कपडे घेऊन यायची इंडियात येताना. आणि आईला विचारायची की तुला तुझ्या मुलीसाठी चालणार आहेत का? अगदी चांगल्या अवस्थेत आहे. मनीनी दोनदाच घातलाय आणि आता तिला लहान होतोय. तुझी मुलगी मनीपेक्षा २ वर्षांनीच लहान आहे तिला होईल कदाचित. आणि मग आई ते मला विचारायची. मी एखादा घ्यायचे त्यातला किंवा नाही सुद्धा. पण ते माहित असायचं.

असो.. तर अमेरिकेतून येणाऱ्याने आणलेल्या गिफ्टस बद्दल इथे लोक हावरे असतात असंच फक्त चित्र नाहीये तर गिफ्टस घेऊन येणाऱ्यां सगळ्यांचीच वृत्ती फार काही भली असते असं नाही.