संस्कृतात उपसर्गामुळे मूळ धातूचा आणि साहजिकच धातूपासून झालेल्या शब्दाचा अर्थ बदलतो. प्रहार, आहार, संहार, विहार, प्रतिहार या सर्व शब्दांचे अर्थ वेगवेगळे आहेत.

 उपसर्गेण धात्वर्थो बलात्‌ अन्यत्र नीयते । प्रहाराहारसंहारविहारप्रतिहारवत् ।।

असे एकूण २० उपसर्ग आहेत.  प्र, परा, अप, सम्‌, अनु, अव, वि, नि:,  दुर्‌, अभि, अधि, सु, उद्‌, अति, नि, प्रति, परि, अपि, उप आणि आ. 

धात्वर्थम्‌ बाधते कश्चित्‌ कश्चित्‌ तम्‌‌ अनुवर्तते । तमेव विशिनष्टि अन्य उपसर्गगतिः त्रिधा ।।

उपसर्ग तीन प्रकारे क्रिया करतात.  त्यांनी अर्थ किंचित सुधारतो, अधिक तीव्र होतो तर कधीकधी पूर्णपणे बदलून जातो.

'वि' या उपसर्गाचे साधारणपणे पाच अर्थ:  दूर जाणे(चलन-विचलन), वेगळे होणे(योग-वियोग), विरुद्ध होणे/बिघडणे(सर्जन-विसर्जन, कृती-विकृती),  विशेष तीव्र होणे (शेष-विशेष), पूर्णपणे बदलणे (हार-विहार).