हा लेख वाचून माझ्या एका मित्रानी मला जे विचारलं आणि त्याला मी दिलेलं उत्तर तुम्हा सर्वांना उपयोगी होईल:

>‘या संपूर्ण अस्तित्वात एक अदृश्य पण अत्यंत सघन असा उभा तोल आहे, द व्हर्टिकल इक्विलिब्रीयम’..... ही कल्पना नाही का?
>‘काय असेल या निश्चिंत करणाऱ्या स्थितीच्या बोधाची साधना? ती साधना अशी आहे:"..... हे कर्मकांड नाही का?

तो फिजीस्ट आहे, त्याला मी दिलेलं उत्तर असं :

न्यूट्रल गिअर दाखवता येतो का? तरीही कोणताही गिअर न्यूट्रल गीअर मधूनच कार्यन्वित होतो की नाही? हा न्यूट्रल गिअर अनिर्मीत आहे पण तुम्ही वेईकल कुठेही न्या तो सदोदित वेईकल बरोबरच असतो की नाही? या न्यूट्रल गिअरमुळेच वेईकल चालणं आणि थांबणं शक्य आहे पण गतीनी तो अनाबधित आहे. वाहनाला काहीही झालं, गती कितीही वाढली, वाहन दरीत कोसळलं तरी त्या न्यूट्रल गिअरला काहीही होत नाही, तो जसाच्या तसा राहतो आणि तुम्ही त्याचं अस्तित्व काल्पनिक म्हणून नाकारू शकत नाही. हा न्यूट्रल गिअर म्हणजे अस्तित्वाचं अंगभूत स्थिरत्व आहे. हा न्यूट्रल गिअर म्हणजे आपलं स्वरूप, मुळात खुद्द आपण आहोत.

मी सांगतो ती साधना कर्मकांड नाही, नुसतं वाचून तुम्ही समजू शकता कारण मी निर्विवाद लिहितो; पण माझं लेखन तुम्ही नुसतं आर्ग्युमेंट म्हणून मंजूर करून उपयोग नाही तो तुमचा अनुभव व्ह्यायला हवा. जर तुम्हाला अनुभव हवा असेल तर मी अत्यंत साधी, स्वत: करून पाहिलेली प्रक्रिया तुम्हाला सांगतो. एकदा तुम्हाला बोध झाला की मग तुम्हाला मी म्हणतो ती कल्पना वाटत नाही, ती तुमच्यासाठी वस्तुस्थिती होते. तुम्ही तो बोध रोजच्या जगण्यात वापरायला लागता.

संजय