शाळेत मुळाक्षरे शिकल्या नंतर आज पर्यंत म्हणजे जवळ पास साठ वर्षे एवढ्या कालावधीत मी ऌ ॡ ञ यातील काहीही एकदा पण वापरले नाहीत.

ञ चे पुष्कळ शब्द आहेत.

संत आणि संजय ह्या शब्दांतील सं हे अक्षर उच्चारताना आपली जीभ कोठे असते त्याचा विचार केल्यास हे सहज लक्षात येते.

संत मधील सं म्हणताना जिभेचे टोक पुढच्या दोन दातांच्या मागे क्षणभर टेकते.

स + न् अशा प्रकारे तो सं दाखवता येतो.

संजय मधील सं म्हणताना जीभ क्षणभर  जवळ जवळ पालथ्या चमच्यासारखी होऊन टाळ्याखाली सर्वत्र पसरून चिकटते.

स + ञ्  अशा प्रकारे तो सं दाखवता येतो.

सगळीकडे अनुस्वार वापरण्याचा नियम शुद्धलेखनाच्या नियमांत दिलेला आहे त्यानुसार वर्तन म्हणून आपण ञ लिहीत नाही, हे खरेच पण जेथे वरीलप्रमाणे आवश्यकता आहे तेथे दाखवता येतो.