तांत्रिक विषय कसा समजून सांगावा? तुम्ही कसा सांगता? उदा. समजाएन्क्रिप्टेड किंवा स्पेक्ट्रम किंवा डेडिकेटेड अशा गोष्टी कशा समजून देता?I

माझे लिखाण माझा विषय "जल अभियान्त्रिकी" या बाबत असते, म्हणून त्यातले एक उदहरण घेतो.मोठा पूर आल्यास जास्तीचे पाणी धरणा पलिकडे वाहून नेण्यास एक भाग असतो त्याला"स्पिल वे" म्हणतात. समजा मी लेख मराठीत लिहीत आहे. "स्पिल वे" लिहिले तर वाचकांना ते समजणार नाही म्हणून त्याचे भाषांतर "उतू-रस्ता" किंवा तत्सम काही तरी केले तर वाचकाला ते समजेल का? अजिबात नाही. इथे प्रश्न भाषेचा नसून तांत्रिक संज्ञांचा आहे. "स्पिल वे" म्हणा किंवा उतू-रस्ता म्हणा, म्हणजे नेमक काय व का, हे कोणत्याही नॉन-इन्जीनियर वाचकाला स्पष्ट करून सांगावेच लागेल, केवळ मराठी वाचकालाच नव्हे तर इंग्रजी वाचकाला पण. जलसंवाद या मसिकाच्या इंग्रजी आवृत्ति करता एका (इंग्रजी) लेखात मी लिहिल होत "इन द डॅम देयर इज ए पोर्शन व्हेयर द हाईट ऑफ़ द डॅम इज लोवर दॅन द रेस्ट ऑफ़ द डॅम वॉल ऍन्ड इट्स फ़्रंट शेप इज लाइक ए स्मूथस्लाइड. धिस इज कॉल्ड स्पिल वे. एक्सेस वॉटर कॅन फ़्लो ओवर ऍन्ड ऍक्रोस द डॅम ओवर धिस स्पिल वे."

त्या लेखात मी हे अर्थातच रोमन लिपीत लिहिल, पण माझा जुना अनुभव आहे कि लिपी आणि भाषा यातला फ़रक अनेकांना कळत नाही, मनोगतच्या सॉफ़्टवेयरला पण कळत नाही. हेच जर मी इथे पण रोमन लिपीत लिहिल असततर मनोगत ने ते "इंग्रजी" समजून रिजेक्ट केल असत. असो, लिपी आणि भाषा यातला फ़रक या बाबत मी पूर्वी मनोगत येथेच बरेच लिहिले आहे.

तर, मुद्दा असा आहे कि प्रश्न भाषेचा नसून तांत्रिक संज्ञांचा आहे. ज्या मराठी वाचकाला कम्यूनिकेशन टेक्नोलॉजी बद्दल माहीती नाही, त्याला ऑप्टिकल फायबर पण समजणार नाही, आणि तंतू प्रकाशिकी पण समजणार नाही. पण ज्याला कम्यूनिकेशन टेक्नोलॉजी बद्दल थोडि फ़ार माहीती आहे, त्याला ऑप्टिकल फायबर समजेल, पण तंतू प्रकाशिकी त्याला पण समजणार नाही. म्हणजे, ध्वनिवर्णपट, तंतू प्रकाशिकी, असामायिक, वस्तुजाल, हे कोणालाच समजणार नाही.आणि लेखकाला पण त्याची जाणीव होती, म्हणून तर त्याने ब्रॅकेट मधे इंग्रजी शब्द (देवनागरी लिपीत) लिहिले.असे "ग्रीक मराठी" लिहिल्याने काहीही साध्य होत नाही. इंग्रजाळलेले वाचक तर मराठी कडे वळत नाहीतच, पण मराठमोळे वाचक पण मराठी पासून तोंड फ़िरवितात.

अभिमान आणि गर्व या दोन वेगळ्या गोष्टी आहेत, असे आपण शिकवितो.अभिमान असावा पण गर्व असू नये. पण काही लोकांचे मराठी प्रेम 'गर्व'च्या पण पलिकडे गेले आहे, ज्याला मराठ्ठ्याहास हाच शब्द योग्य आहे. (मराठी + अट्टाहास = मराठ्ठ्याहास). माझे मत स्पष्ट आहे, कि पुल, दळवी, वपु, जीए, मिरासदार, . . . . यान्चे साहित्य वाचावे, आणि मराठीतच वाचावे, इंग्रजीत भाषांतर करून नाही. पण हायड्रॉलिक्स, फ़्ल्युईडमेकॅनिक्स, . . . . किंवा ऑर्थोपेडिक्स, न्यूरॉलोजी, . . . हे इंग्रजीतच शिकावे लागते.