आपण म्हणता त्या वाक्यांचे सोप्या मराठीत भाषांतर करणे फार कठीण काम आहे असे वाटत नाही. (पण इयत्ता चौथी साठी कोणते शब्द जड ठरावेत हे लक्षात येण्याइतका त्याचा अभ्यास नाही. (याचा अर्थ तो चौथी पास नाही असा काढलात तर धन्य आहात!) म्हणून तो मोह टाळला आहे.)

हा मुद्दा भाषेच्या इतकाच आशयाशीही संबंधित आहे असे वाटते. (आपण लिहीलेले पहिले वाक्य, सहज सोप्या मराठीत लिहिता आले तरी, त्यातला 'आशय' किती जणांना समजतो ही एक शंकाच आहे.)

भारतात/मराठीत चौथीच्या वर्गातील चर्चेत असे विषय चर्चिले जातात का? का केवळ भाषा कठीण होईल या सबबीवर टाळले जातात? शिक्षणतज्ज्ञ (असे साऱ्या विषयात तज्ज्ञ असतात, त्यात बरेच मराठीही असतात व त्यातले काही मनोगतावर येतात अशी त्याची भाबडी समजूत नेहमीच असते.) यावर प्रकाश टाकू शकतील असे वाटते.

असे वाटण्याचे कारण -

एका शिक्षिकेक्षेच्या उमेदवाराला एक असाच प्रश्न विचारण्यात आला की अमुक 'संकल्पना' (काहीशी 'क्लिष्ट') तुम्ही विद्यार्थ्यांना कशी समजावाल? तिने यावर, "मी कुठल्या वर्गाला शिकवणे अपेक्षित आहे?" असा प्रतिप्रश्न केला. "दुसरी" असे पलिकडून उत्तर आल्यावर, "मी हे समजावणार नाही. कारण त्यासाठी आवश्यक असणारी शब्दसंपदा दुसरीतील विद्यार्थ्याकडे नसेल!" इतकेच म्हणून ती थांबली. लक्षात घेण्यासारखी गोष्ट म्हणजे ती निवडली गेली. (ही घटना महाराष्ट्राबाहेरील, अमराठी शिक्षिकेची आहे, सदर शाळा व संभाषणाचे माध्यम इंग्रजी.)

दुसरे, एका संस्कृतच्या वर्गात, कुठली भाषा माध्यम म्हणून वापरतात या प्रश्नाचे उत्तर संस्कृत असे मिळाले! अर्थात, शिक्षिकेने शिकवण्यासाठी वापरलेले संस्कृत, हे त्या पाठापर्यंतच्या शिक्षणातून समजावले गेलेले असेल अशी काहीशी त्या अभ्यासक्रमाची रचना आहे असे समजते. (हे वाक्य चांगल्या, सोप्या मराठीत कसे लिहायचे? मराठी व्याकरणावरही आजकाल इंग्रजीचा प्रभाव पडतो की काय अशी आजकाल भिती वाटते.)

थोडक्यात या सारख्या विषयांवर शिक्षण तज्ञ सखोल विचार करत असावेत व ते यावर काही प्रकाश टाकतील ही आशा.

जाता जाता- मुलभूत इंग्रजी (मराठीत मुलभूत सारख्या 'बेसिक' 'अर्था'साठीच किती जड शब्द आहे ना?) अशी एक खास इंग्रजी व्यवस्थित विकसित आहे, ज्यात ठराविक शब्दसंचयातून सारी दैनंदिन वापरातील संभाषणे हाताळण्याची सोय आहे. मराठीत असे काही असल्याची कल्पना नाही.

विषयांतर होत नाही आहे अशी आशा आहे.