गुरुदत्त यांची कारकिर्द राजकपूर वा देव आनंद यांच्या मानाने लहान असली तरीही दैदिप्यमान होती यांत शंका नाही. गुरुदत्त हे अतिशय संपन्न व्यक्तिमत्व होते. तो एक कल्पक दिग्दर्शक होता तसेच महान अभिनेता होता. प्यासा, कागझ के फूल मधील अतिशय गंभीर भूमिका त्यानी जितक्या समर्थपणे साकारल्या तितक्याच सहजतेने गुरुदत्तनी आरपार, मिस्टर ऍण्ड मिसेस ५५ मधील अवखळ भूमिकाही अप्रतिम साकारल्या.

लक्षात राहतो तो गुरुदत्त मधिल एक असामान्य दिग्दर्शक व एक प्रतिभासंपन्न प्रतिमालेखक. प्रतिमालेखक व्हि. के. मूर्ती व गुरुदत्त यांनी जिवंत केलेले कागज के फूल मधील अखेरचे दृश्य तर केवळ अविस्मरणीय. खुर्चीत गतप्राण झालेला दिग्दर्शक व वरून आलेला एका दिशेतला प्रकाशझोत हे दृश्य अत्यंत परिणामकारक झाले होते.

गुरुदत्त ने आपल्या प्रत्येक चित्रपटातील काही खास दृश्ये केवळ असामान्य श्वेत-श्यामल चित्रणामुळे अक्षरशः अजरामर केली आहेत. प्यासा मधील भव्य प्रेक्षागृहात समारंभ सुरु असताना पाठीमागून प्रकाशझोत देत केलेला प्रवेशाचा प्रसंग, आरपार मधील टॅक्सीच्या चालकाच्या आसनातील टोपी किंचीत कलती केलेली छबी व दरवाजावरील खिडकीच्या चौकटीतून साधलेले दृश्य, ऐ जी दिलपर हुआ ऐसा जादू च्या वेळी चेहेऱ्यावरचे मिश्किल भाव, अशी असंख्य दृश्ये आहेत. सर्वात अप्रतिम म्हणजे 'वक्त ने किया' चे चित्रिकरण. त्या गीताच्या चित्रिकरणात गुरुदत्तने मांडलेला छाया-प्रकाशाचा खेळ केवळ अप्रतिम. चेहेऱ्यावर एकाच अंगाने किंचीत वरून खाली अशी प्रकाशयोजना व अचूक टिपलेले डोळ्यातील प्रकाशबिंदू (कॅच लाइट) ही दुरुदत्तची खासियत. दृश्य परिणामकारक होण्यासाठी प्रकाशयोजना करावी तर ती गुरुदतनेच.

गुरुदत्त च्या चित्रपटांचा विषय निघाला तर ओ.पी व जॉनी वॉकर यांची आठवण अपरिहार्यच आहे.