१- एक एक सप्तक सलग वाजवायचे कसे?
माझ्या पेटीत ३९ कीज आहेत. म्हणजे ३ सप्तके + ३ कीज. प्रत्येक सप्तकातले स्वर वाजवताना अनुक्रमे सां  रें रें गं गं मं मं पं धं धं धं नीं असे येतात. असंच वाजवायंचं की कसं?
सप्तक म्हणजे आपण शुद्ध स्वरांचे समजतो
सां रें गं मं पं धं नीं सा
असे वाजवायचे. अशीच त्यापुढील सप्तकेसुद्धा वाजवायची. शुद्ध स्वर समजले की इतर आपोआप समजतात असा गृहीत उपसिद्धांत.

२- हे बरोबर आहे का सांगा- सगळ्या पांढऱ्या कीज = शुद्ध स्वर
काळ्या कीज - म चे तीव्र + बाकी सगळे कोमल.
पांढरी एक ही पट्टी (म्हणजे मध्य सप्तकाचा सा) मानल्यास(च) हे बरोबर. अन्यथा नाही.

३- माझ्या आईची पट्टी काळी ४ आहे असं तिला तिच्या सरांनी सांगितलं व त्याप्रमाणे काही कीजवर स्वरांची अक्षरे चिकटवून दिली. परंतू या स्वरांचे स्थान तुम्ही सांगितलेल्या स्वरस्थानांशी जुळत नाही. उजवीकडे सरांनी सांगितलेला स्वर व डावीकडे तुम्ही सांगितल्याप्रमाणे त्या कीवर जो स्वर यायला हवा तो असे देते आहे.
हा प्रश्न खरा पट्टीसंबंधित आहे म्हणून मी त्या लेखालाही तो प्रतिसादरूपाने चिकटवणार आहे.
तुम्ही दिलेल्या माहितीमुळे माझा थोडा गोंधळ होतो आहे. माझ्या पद्धतीने उत्तर दिल्यास चालेल का? न समजल्यास सांगा.
काळी चार ही पट्टी मानली की पेटीच्या ध ला आपला सा समजायचे. यावरून सप्तक असे होईल -
पेटीचे स्वरः                ध नी सा रे ग म प   र्ध
आपले मानलेले स्वरः     सा रे ग म प  ध नी र्सा
कोणतीही पट्टी घेऊन 1 3 5 6 8 10 12 13 या क्रमाने स्वर वाजवले की शुद्ध स्वरांचे सप्तक होते हे लेखात दिले आहेच.
इतर स्वर त्या-त्या संदर्भाने वाजवले/म्हटले की बरोबर येतील.
हा प्रतिसाद हिं‌. सं. २ च्या लेखाबरोबर हिं‌. सं. ३ या लेखातही माहितीसाठी उद्धृत केला आहे. शिवाय व्य. नि. नेही देत आहे.
उशीराबद्दल क्षमस्व.
दिगम्भा