मतला आवडला.
छोटे वृत्त असले की बरेचदा सांगायचे बरेच असते पण वृत्ताच्या बंधनामुळे कल्पना आखूडच राहतात. आणि ओघवतेपणा कमी होतो. काय सांगणे महत्त्वाचे आहे आणि काय सांगितले नाही तरी चालेल हे बघायला पाहिजे, असे मला वाटते.
उदाहरणार्थ:
वसंत यावा उधाण देही
अजाणता मोहरून जावे
वरच्या ओळीत वसंत यावा आणि देही उधाण यावे असे कवयित्रीला म्हणायचे असावे. थोडक्यात वरच्या ओळीत स्पष्टता नाही. दोन्ही गोष्टी एकत्र करण्यात सहजता कमी झाली आहे, असे वाटते. न ख़ुदा मिला न विसाले-सनम, न इधरके रहे न उधरके रहे असे काहीसे. तसेच अजाणता मोहरून जावे चे वरच्या ओळीशी कनेक्शन जरा कमकुवत आहे.
हळूच यावा वसंत गाली'
अजाणता/हळूच मी मोहरून जावे
असे काहीसे माझ्या मनात आले होते. अर्थात ही सुचवणी केवळ कल्पना देण्यासाठी.
शरीर कविता, नजर रुबाई
पदर, पदर उलगडून जावे
वरची ओळ प्रथमदर्शनी फार छान वाटली. नंतर विचार केला. रुबाईदेखील कविताच (चार ओळींची) आहे. मग शरीर कविता, नजर रुबाई असे म्हटले तर त्याचा अर्थ काय काढायचा? शरीर कविता आहे. त्यातही माझी नजर ही रुबाई आहे. ठीक. पदर, पदर उलगडून जावे चा अर्थ उलगडण्यासाठी वरची ओळ बदलायला हवी.
जिवंत होण्या मिठीत तुझिया
अनेक मृत्यू जगून जावे
प्रथमदर्शनी शेर छान. पण दुसऱ्या वाचनात विरोधाभास कळला नाही. तुझ्या मिठीत मी जिवंत होतो. असे जिवंत होण्यासाठी मी अनेक मृत्यू जगून जावे. म्हणजे मी मरावे ह्यासाठीच की तू मला तुझ्या मिठीत जिवंत करावेस. पण का मरावे, इन द फर्स्ट प्लेस. काही कारण आहे काय? अर्थात, कारण असायलाच हवे असे नाही. पण द्विपदी पूर्ण झाल्याचा आनंद वेगळा.
तनामनाची पखाल केली
तहान तू भागवून जावे
छान. पखाल करणे आवडले.
गझल एकंदर छान.
चित्तरंजन