मूळ शोषक - शोषित संघर्षाचं रूपक ल्यालेली ही कविता एका शिवकालीन पराक्रमाचंही हुबेहुब वर्णन करते. इथे तिचं स्थल-कालनिरपेक्ष श्रेष्ठत्व जाणवतं.

अहि-नकूल
कविवर्य कुसुमाग्रज

ओतीत विखारी वातावरणी आग
हा वळसे घालित आला मंथर नाग
मधुनीच उभारी फ़णा करी फ़ुत्कार
ये ज्वालामुख़ीला काय अचानक जाग

कधि लवचिक पाते खड्गाचे थरथरते 
कधि वज्र धरेवर गगनातुन कडकडते
कधि गर्भरेशमी पोत मधे जरतार
प्रमदेचे मादक वस्त्र जणू सळसळते

मार्गावर याच्या लवत तृणांची पाती
पर्णांवर सुमने मोडुनि माना पडती
थरथरती कुसुमे हादरती नववेली
जग गुलाम सारे या सम्राटापुढती

चालला पुढे तो काय ऐट आनंद
अग्नीचा ओहळ ओघळतो जणु मंद
टाकली यमाने कट्यार वा कनकाची
चालली बळींचा वेध घेत ही धुंद

वा तांडव करता सोम प्राशुनी काली
रक्तात नाहली, शिरमुंडावळ भाली
थयथया नाचता नरड्यांवर प्रेतांच्या
हे कंकण भूवर पडले निख़ळुन खाली

चालला पुढे तो लचकत मुरडत मान
अवतरे मूर्तिमान् मल्हारातील तान
चांचल्य वीजेचे दर्याचे गांभीर्य
चालला मृत्युचा मानकरीच महान

हां - थांब कुणाची जाळीमधी चाहूल
अंगारकणापरी नयन कुणाचे लाल
आरक्त ओठ ते ध्वजा जणू रक्ताच्या
रे नकूल आला आला देख नकूल

थबकलाच जागी सर्प घालुनी वळसा
रिपू समोर येता सोडुनी मग आडोसा
भूमीस मारूनी मागे तीव्र तडाखा
घे फ़णा उभारुन मरणाचा कानोसा

पडलीच उडी की तडितेचा आघात
अंगारकणांपरि कण्यात घुसले दात
विळख्यांवर विळखे कसून चढवी सर्प
फ़ुंफ़ाट करी अन पिश्यापरी त्वेषात

रण काय भयानक! लोळे आग जळात
आदळती वळती आवळती क्रोधात
जणु जिंकायासी गगनाचे स्वामित्व
आषाढघनांशी झुंजे वादळवात

क्षणिं धुळीत गेली वाहत ती विषधार
शतखंडित झाले ते गर्वोन्नत ऊर
विच्छिन्न तनूतुन उपसुन काढुनि दात
तो नकूल गेला निघुन वनातुन दूर

... संग्राम सरे रक्ताचे ओघळ जाती
आनंदे न्हाती त्यात तृणांची पाती
पिंजून कापसापरी पडे तो नाग
ते खंड गिळाया कीटक जमले भोती.

असामान्य चित्रदर्शीत्व आणि जबरदस्त नादमय वेग या दोन गुणांचा या कवितेतला एकत्रित अविष्कार हा केवळ दैवी म्हणावा असाच आहे.
असो. या कवितेच्या रसग्रहणावर एक नवीन चर्चासूत्रच सुरू होऊ शकेल. 
भटका, तुमच्या नोंदीपायी जरा स्मरणशक्तीला ताण देण्याची वेळ आली. ही कविता इथे उतरवताना मनाला जबरी आनंद होत होता. शतशः धन्यवाद.