पुस्तक विकत घेताना अजून कोणत्या निकषावर पुस्तकाची खरेदी होत असते.  उदाहरणार्थ, संग्रही असावे असे खरोखरच वाटते काय?, पुस्तकांचे आदानप्रदान व्हावे काय? जवळच्या ग्रंथालयात पुस्तक मिळते काय? भेटीसाठी आपण पुस्तकांचा विचार करतो काय? इत्यादी इत्यादी.

भारतात असताना मी मराठी आणि इंग्लिश दोन्ही  पुस्तके सारख्याच आवडीने वाचत असे.  मुंबईत असताना कॉलेजमध्ये दिवसभर काढूनही एक पैसाही इकडे तिकडे खर्च न करता मी पुस्तके विकत घेत असे.  दादर टी. टी. (खोदादाद सर्कल) ला अग्रवाल समोरच्या टपरीवजा दुकानात किंवा ब्रिज ओलांडून मॅजेस्टिक मध्ये जाऊन आणि इतर अनेक ठिकाणी कितीतरी पुस्तके विकत घेतली आहेत. 

ग्रंथालयाचा विचार भारतात असताना कधीच करीत नव्हते जरी कधीतरी आणून पुस्तके वाचली असली तरी.  पण येथे आल्यावर मात्र इंग्लिश पुस्तकांच्या किंमती पाहून पहिल्यांदा धक्काच बसला.  जितकी सुंदर तितकीच महाग.  जी पुस्तके भारतात पेपरबॅक म्हणून स्वस्त मिळत ती इथल्या पुस्तकांच्या दुकानांत अतिशय महाग विकली जातात हे पाहिले.  लेखक, मुखपृष्ठकार, आणि पुस्तकाच्या छपाईपासून ते विक्रीपर्यंत जे लोक कार्यरत असतात त्यांचा (खरे तर योग्य) मोबदला इथल्या चलनात देणे तितके सोपे नाही हे लक्षात आले.  तेव्हा पहिल्याने जाणीव झाली की हवी तशी पुस्तके घेण्याचे जे स्वातंत्र्य किंवा मोकळेपणा पूर्वी अनुभवला तसा शिकत असताना शक्य होणार नाही.  त्यानंतर पहिल्याने जवळच्या सार्वजनिक वाचनालयात (का ग्रंथालय?) गेले तेव्हा पाहिले की कित्येक लोक तेथे पुस्तके घेतात आणि वाचतात तेव्हा त्याचा उपयोग कळला आणि वापरही खूप केला.  तरी शक्य तेव्हा पुस्तके घेणे आवडते - हौस म्हणून आणि मिरवायलाही.  पण पूर्वी त्या पुस्तकांच्या संग्राह्यतेची मीमांसा न करता घ्यायचे. पण आता डोळस पणे विकत घेते असे वाटते. 

बऱ्याचदा वाटते की आधी जी आवड होती ती केवळ वाचनाची आवड म्हणून होती - त्यात दुसऱ्यांचे अनुभव वाचायचे आणि स्वतःच्या अनुभवांची कमतरता जाणवायची पण त्याबद्दल काही विशेष करण्याची गरज वाटत नव्हती.   इथे आल्यानंतर माझ्या आयुष्यातले अनुभव जसे आपोआपच जास्त विस्तृत होत गेले, तशी पुस्तकांची आवड कमी नाही पण मर्यादित झाली - आपल्या स्वतःच्या आयुष्यात जी वळणे/ ज्या व्यक्ती येतात त्या जास्त इंटरेस्टिंग वाटायला लागल्या! 

आधी मूडप्रमाणेच पुस्तके वाचायचे.  असंख्य पुस्तके वाचली आहेत - विकत घेऊन - पण माझ्या वाचनाला निश्चित वळण नव्हते.   आता मात्र अमूक एक मी का वाचते आहे असा विचार करून वाचते - विकत घेतानाही तोच विचार करून घेते. 

पुस्तके म्हणजे माणसांसारखीच असतात - बरी वाईट - आणि तसेच परिणाम करणारी.  त्यामुळे हल्ली मी पुस्तके विकत घेताना आणि वाचतानाही जरा बराच विचार करते.  तरी भेट देताना पुस्तकांचाच विचार पहिल्यांदा येतो.

सुहासिनी