इतरत्र व्यक्त केलेली टवाळखोर मते येथे ग्राह्य धरू नयेत.


१. श्रद्धा म्हणजे ठाम विश्वास. प्रत्येक मनुष्य येन केन दृष्ट्या श्रद्धाळू असतो.

२. नाही. काही उदाहरणे
अमुक रंगाचे कपडे घातल्यावर परीक्षा बरी जाते.
पांढरेशुभ्र किंवा काळे कपडे घातले की आपत्ती ओढवते.
एकच बॅट वापरली की सेंच्युरी होते.
समोरची "इना"(मीना/डिका) दिसली की दिवस बरा जातो.

३. माणसांनी अंकित राहावे, नियमांप्रमाणे वागावे यासाठी त्याला त्याच्यापेक्षा श्रेष्ठ शक्तीची गरज आहे. थोड्या भीतीची गरज आहे म्हणून विविध धर्मांनी देव, स्वर्ग, नरक अशा गोष्टी निर्माण केल्या. अशा गोष्टी जनमानसांत इतक्या रुजल्या आहेत की त्या कायद्याने बंद करून भागणार नाही. तसे करूही नये. प्रत्येकाला आपल्या मनाप्रमाणे वागण्याचा हक्क आहे, जो पर्यंत या हक्काचा गैरवापर होऊन त्या व्यक्तीपासून इतरांना त्रास किंवा त्यांची फसवणूक होत नाही तोपर्यंत. देवळे, मशिदी, चर्चेस, गुरूद्वारे बंद करण्याची अजीबात गरज नाही. हमरस्त्याच्या कडेला उभी राहणारी देवळे, रस्त्यावरील नमाज बंद केले तरी खूप आहे.

४. प्रत्येक श्रद्धा अंधश्रद्धा म्हणून दाखवता येते. हे वाक्य अतिशयोक्तीपूर्ण असेल तर एखाद्याची श्रद्धा दुसऱ्याला अंधश्रद्धा वाटू शकते असे वाचावे. त्यानुसार प्रत्येक श्रद्धाळू हा अंधश्रद्धाळू आहे.

५. कल्पना नाही. प्रश्न थोडासा मुद्द्याला सोडून वाटला. (म्हणजे विज्ञानाशी निगडित पण अंधश्रद्धेशी किंवा श्रद्धेशी नाही असे वाटले.)

६. आपण चर्चेकरी हिंदू आहोत, आपण विरुद्ध जाऊन बोललो तर आपण वाळीत टाकले जात नाही. आपल्या विरुद्ध फतवे निघत नाहीत म्हणून. मला यात काहीही गैर वाटत नाही. असो. त्सुनामीच्या वेळेस एका बोटीवर 'जीजस' असे लिहिल्याने ती बोट भर वादळात तरली असे सांगणाऱ्या अमेरिकन बाई भेटल्या होत्या. बेनी हिन बाबा आणि इतर बाबा-बुवांवर कोरडे ओढणारे कार्यक्रम पाहिले आहेत.

असो प्र.१ व प्र.४ चे उत्तर पाहता या जगात कोणी अश्रद्ध असेल असे मला वाटत नाही. हे माझे व्यक्तीगत मत आहे आणि ते निखालस चुकीचे असू शकते. (माझ्यापुरते बरोबर आहे असा माझा विश्वास आहे. ;-))