THE OLD MAN AND THE SEA
मराठी काव्य भाषांतर
एक वृद्ध तो कोळी राही, समुद्रतटावरती
साथ त्याला मिळे थोडूशी, शिष्य म्यानोलीनची
तेजपुंज तो दिन जरी, उत्साही म्हातारा होता
रोज पकडणे मासे, "धर्मच" त्याचा होता
वृद्ध होता, थकला होता, झिजला तो होता
नव्हते सोबत त्याच्या कुणीही, अनुभव केवळ होता
सुरकुत्या होत्या चेहऱ्यावरती, थरकाप हाताला होता
तरीही अजून वृद्ध तो, चिरतरुण मनाने होता
नित्य करी तो पूजा-अर्चा, समुद्र देवतेची
तरीही न मिळे त्याला, साथ दैवाची
हताष होई तसाच परते, न मिळता मासे त्याला
गिळून अन्न कसेबसेसे, पुन्हा लागे कामाला
असे करता दिवस रिकामे, गेले पुरे ऐंशी
म्हणे देवाला संपू दे रे, माझा फेरा चौर्यांशी
दिवस रिकामे जाता सांगती, वडीलही म्यानोलीनला
सोड त्यांना शिकशील काय? त्यांचा कार्यकाल संपला
घेवून जाळे खांद्यावरती, निर्धार म्हाताऱ्याने केला
जावूया समुद्रात आज दूरवर, मासे पकडायाला
निघाला तो समुद्रात पहाटे, दिवस ८५ वा होता
जाळे नव्हते खांद्यावरती, जीवच त्याचा होता
दूर गेला, समुद्र जेथे खूप खोल होता
सळसळ येई आवाज, जो वाटे त्याला माशांचा
पहाट पासून मध्यांनापर्यंत, म्हातारा नाव वल्हवी
पर्वा न्हवती त्याला काही, आज त्याच्या जीवाची
जाळे टाकून समुद्रामध्ये वाट पाहू लागला
कधी पडताळून पाही जाळे, ओढुनी दोरीला
होता इतुका दूर तो, किनारही दिसत नव्हता
एकाच लक्ष होते केवळ, लागतील मासे गळाला
ढळली दुपार, झटका नंतर दोरीला बसला
दोरी ओढुनी म्हातारा, करी घट्ट जाळ्याला
शांत होता म्हातारा, नावही वल्हवत नव्हता
पण मासा होता इतुका मोठा, ओढी त्याच्या नावेला
दिवस संपता म्हाताऱ्याला घरी परतायचेही होते
पण गळाला होते काय, अजून दर्शन त्याचे नव्हते
दिवस संपला तरीही नाव, ओढल्याच जात होती
जाळ्यातल्या प्राण्याची कल्पना, त्यास येत नव्हती
शांत कसला समुद्र होतो, दिवस जरी संपला
करू लागला प्रार्थना, दर्शन देरे तू मजला
दिसू लागली चंद्र देवता, पूर्ण गोल आकाशी
रात्र काढणे होते त्याला, घेवूनी समुद्र उशाशी
होता जाणून म्हातारा, मासा येईल जेंव्हा तळावरती
भरेल हवा पोटामध्ये, मग जाणार नाही तळाशी
एक मासा शिदोरीताला, खावून शमवी अपुल्या भुकेला
कधी छोटीशी डुलकी घेवून, सारी दूर झोपेला
घट्ट ओढता निसटून जाईल, जाळ्यातून मासा
भीती केवढी, सैल सोडता, मासा ओढे नावेला
शार्कच असेल हा महा भयंकर, तर्क म्हाताऱ्याने केला
असे करता पहाट उजाडली, करी वंदन सूर्याला
सैल झाली दोरी, धीर म्हाताऱ्याला आला
शुभ शकुनच होता हा, मासा वर आला
अशी घेतली उडी त्याने, समुद्र तळावरती
शार्क नव्हता होता मार्लीन, जात माश्याची
मारू कसे आता याला, म्हातारा शांत झाला
गळास अडकून मासाही, होता रक्तबंबाळ झाला
लगेच नेणे होते माशाला, समुद्र किनाऱ्यावरती
नाहीतर येतील शार्क, करतील इकडे भटकंती
मारून बरची आधी त्याने, मार्लीन संपवला
लगेच दिशेने किनाऱ्याच्या, वळवी नावेला
दीडपट होता मासा, तुलनेत नावेच्या
पहिलाच प्रसंग त्याचाही, हा असा भयंकर होता
रक्त पसरले समुद्रात, त्याच्या अवती भवती
होती ज्याची भीती त्याला, ती समोरच होती
त्याच्या दिशेने येवू लागली, एक जोडी शार्कची
मग भासली त्याला उणीव, शिष्य म्यानोलीनाची
परतविन्यास आक्रमण ते, तो दिवसभर लढला
लढता लढता शास्त्रही गेले, बरची अन भाला
असे तोडती शार्क, लचके त्याच्या शिकारीचे
भीती वाटे होईल सार्थक, कि नाही या जलप्रवासाचे
दिवस लोटला पुन्हा लढाईत, म्हातारा क्षीण झाला
सांभाळू मी शिकारीस कि, सांभाळू स्वतःला
चिरून खाई पुन्हा मासे, पकडलेले त्याने
अन करी घश्यास ओल थोडे, गोड्या पाण्याने
तोडून लचके, शेवटी परतले, शार्क माघारी
तरीही होती शिकार अजून बरीचशी बाकी
त्या अथांग सागरावरची हि दुसरी रात्र होती
त्या वृद्ध लढावय्याची, कठीण परीक्षा होती
दिवस उजाडता म्हाताऱ्याला, किनारा दिसू लागला
आणि तडाखा आक्रमणांचा, तोही थांबला होता
घेवून आला किनाऱ्यावरी, तो भला मोठा मासा
कुणीही न्हवता केला आधी, विक्रम असा मोठा
शांत झोपला जावून झोपडीत, उधान आले चर्चेला
किती हिम्मत असेल लागली, जेंव्हा पकडले माश्याला
असेल कोण हा महावीर, विक्रम असेल कुणाचा
ओळखून म्हणती नावेला, हा तर विक्रम म्हातारयाचा
लढवय्याची शूर कथा ही, मी माझ्या मराठीत मांडतो
आदराने त्या शूरास, जय महाराष्ट्र म्हणतो