गालिबची ओळख आयुष्यात तशी उशीराच झाली. पण नंतर त्याच्या शायरीत अडकलो तो कायमचाच. भगवदगीतेमध्ये, बायबलमध्ये, कुराणात सगळ्या प्रश्नांची उत्तरे मिळतात असे म्हणतात. मला बाकी आयुष्याबद्दल पडणारे बरेच प्रश्न गालिबच्या कवितेने सोडवून दिले.
गंमत बघा, गालिबने आपली शायरी लिहीली ती प्रामुख्याने उर्दू आणि फारसी भाषेतून. पण त्यातले काही शब्द मराठीला जवळचे वाटतात. गालिबचा एक शेर आहेः
देखिए पाते है उश्शाक, बुतों से क्या फैज
इक बिरहमन ने कहा है कि यह साल अच्छा है
यातला बिरहमन हा शब्द मला ब्राह्मण या शब्दाचे रूप वाटते. एका ब्राह्मणाने सांगितलं आहे की येणारं वर्ष चांगलं आहे. आसपास तर सगळे पुतळेच आहेत, बघू आता त्यांच्याकडून काय फायदा होतो ते!
तसेच
चिपक रहा है बदन पर लहू से पैराहन
हमारी जेब को अब हाजते रफू क्या है
यातला पैराहन हा शब्द मराठी पैरण या शब्दाच्या जवळचा आहे. रक्तानं माझं सगळं शरीर चिंब झालं आहे, पैरण अंगाला चिकटून बसलीय, आणि यात माझ्या फाटक्या खिशाला रफू करायला कुठे सांगता?
आणि गालिबचा माझा अत्यंत आवडता आणि खूप प्रसिद्ध असलेला शेरः
बाजीचः-ए-अत्फाल है दुनिया मिरे आगे
होता है शबो रोज तमाशा, मिरे आगे
हे जग म्हणजे लहान मुलांनी खेळण्याचं एक मैदान आहे. दिवसरात्र माझ्यासमोर हा तमाशा होत असतो.
सन्जोप राव
