आवडलेली कविता १


आम्ही माणूस म्हणून जन्माला आलो | चांगलं झालं | आम्ही बोलू शकतो वाचू शकतो अन् ऐकूही शकतो | आणखी एक | आम्ही माणसांत राहू शकतो | नाही तर पशुपक्षी | फक्त पहातात  ऐकतात ऐकून घेतात नि समजूनसुद्धा | आम्ही माणूस म्हणून जन्माला आलो | चांगलं झालं

आम्ही प्रेम केलं | चांगल्या मुलीवर | तीही चांगली गोष्ट झाली | ती गोष्ट काही माणसांना सांगावीशी वाटली सांगितलीही | नाहीतरी लपवून ठेवण्यात काहीच अर्थ नाही | एक दिवस समजाणरंच | आम्ही प्रेमात फसलो | तीही गोष्ट काही माणसांना सांगितली | कुणाचाच दोष नव्हता | होतं ते सगळं भल्यासाठीच | आता प्रेमबिम करायचं नाही | तसं कधी वाटलं तरीसुद्धा

आम्ही माणूस म्हणून जन्माला आलो | चांगलं झालं | आम्ही ओरडू शकतो | गाऊ शकतो हसू शकतो रडूही शकतो | शेजारच्या खोलीतला माणूस एक दिवस देवाघरी जातो तेव्हा रडावं लागतं सगळे रडतात म्हणून | नाही रडलं  तर म्हणतात ह्याला भावना नाहीत | मी गेलो तर कुणी रडू नये खरंखरं न् कृत्रिमही | कारण सर्वच माणसं देवाघरी जाणारायत | मग रडायचं कां नि कशासाठी | जन्माला आला मरेपर्यंत जगला मेला एवढंच | जन्माला आला | काही तरी झालं पाह्यजे त्याच्या हातनं तेही एवढ्यासाठीच

आम्ही हसू शकतो | केळाच्या सालीवर जेव्हा नायलॉन स्त्री पडते तेव्हा | खरंच खरंच बरं वाटतं तेव्हा पाहताना अन् आम्ही हसतोही | हसलंच पाहिजे चालता येत नसलेल्या उंच टाचांच्या सँडल्स घालणाऱ्या स्त्रियांना | नाही | एका दृष्टीनं आम्ही चुकतो | लिपस्टिकनं एखाद्या स्त्रीची शान वाढत असेल तर ओठ काळे न होता तर लावायला काही हरकत नाही | उंच टाचांच्या सँडल्स घालून चालता येत असेल तर वापरायला हरकत नाही | क्रेप नायलॉनचा आखूड बाह्यांचा ब्लाउझ अन् बिजली नायलॉन साडी नेसून | चांगली दिसत असेल तर नेसायला हरकत नाही | तेवढी समंजस सौंदर्यदृष्टी असालीच पाहिजे

आम्ही माणूस म्हणून जन्माला आलो | चांगलं झालं | डोळ्यांना मोहवणारे क्षण आम्ही पकडू शकतो | किती किती चांगलं वाटतं मनात गुदगुल्याही होतात | एखादी अनाहूत मुलगी रस्त्यात भेटते | अन् म्हणते | आपण त्या दिवशीचे 'तुम्ही'च का? काव्यवाचन केलेले ? आवडलं मला | कशा हो कविता लिहिता ? हे तुम्हाला जमतं कसं ? | एकापाठोपाठ एक प्रश्न | उत्तर एकच | आता जपून वागलं पाह्यजे | प्रेमबिम काही नाही | वाटलं तरीसुद्धा | ती चांगली आहे | मीही चांगला आहे | माणसं चांगली आहेत | आम्ही माणूस म्हणून जन्माला आलो तेही चांगलंच आहे | कधी रंगात आलो की आम्ही गाऊ शकतो | आमच्याबरोबर इतरांच्या कविता | तेव्हा आवाज आपोआप आपला चांगला वाटतो गळा नसून सुद्धा | काय गंमत आहे नाही | आम्ही ओरडू शकतो | झालाच पाह्यजे , झालंच पाह्यजे | अमक्यातमक्याची दादागिरी नहीं चलेगी नहीं चलेगी | जो हमसे टकराएगा | मिट्टीमें मिल जाएगा | हमारी माँगें हमको दो नहीं तो कुर्सी छोड दो | अमकातमका मुर्दाबाद अमकातमका झिंदाबाद | आम्ही ओरडू शकतो

आम्ही माणूस म्हणून जन्माला आलो | चांगलं झालं | ओरडू शकतो गाऊ शकतो हसू शकतो रडूही शकतो | अन् आणखीनही काही करतो निसर्गाने दिलेल्या शक्तीनुसार

सवय सवय म्हणून | सकाळी दात घासतो | किडू नयेत म्हणून | सकाळी टमरेल घेऊ रांगेत उभे राहतो शारीरिक शुद्धीसाठी | सकाळी आंघोळ करतो | रोग होऊ नयेत म्हणून | सकाळी वर्तमानपत्र वाचतो | जगाचं ज्ञान होण्यासाठी | मग साडेनवाला आम्ही जेवतो | जगण्यासाठी | मग ऑफिसात जातो | काम करतो | एकशे एकसष्ट रुपयांसाठी | संध्याकाळी घरी येतो | आईवडिलांनी लग्न लावून दिलेल्या मुलीबरोबर फिरायला जातो | चौपाटीवर फिरायला जातो | नारियलका पानी पितो | घरी येतो जेवतो | मी माझ्या खाटेवर झोपतो | ती तिच्या खाटेवर झोपतो | सवयीनुसार मी तिच्या खाटेवर जातो | कधीकधी तीही माझ्या खाटेवर जाते | सकाळी मात्र आम्ही | ती तिच्या खाटेवर असते | मी माझ्या खाटेवर असतो | आई बाहेरच्या खोलीत असते | वडील गॅलरीत असतात | मग मी दार उघडतो दुधाच्या दोन बाटल्या हातात घेतो | आदल्या रात्रीचा शर्ट घालतो | तीन जिने उतरतो | दूध सेंटरवर येतो | चौपन्न पैसे देतो | दोन बाटल्या घेतो | दुधाच्या | तीन जिने चढून पहिल्या खोलीत येतो | तेव्हा बायको स्टोव्ह पेटवते | मग मी दात घासतो | आदल्या दिवशीप्रमाणे सर्व करतो.

आम्ही माणूस म्हणून जन्माला आलो | चांगलं झालं | आम्ही माणूस म्हणून मरणार | तेही चांगलंच आहे | सहा हातांच्या तीन तोंडांच्या ईश्वरानं शांती द्यावी | हेही चांगलंच आहे | खूप चांगलंच आहे | ईश्वर मला शांती न् सद्गती देवा ||

वसंत दत्तात्रेय गुर्जर


"मध्यमवर्गीयांचे गतानुगतिक स्वयंतुष्ट, पौरुषहीन जीवन... हा गुर्जरांच्या कवितेचा आशय आहे. त्यांनी तो संज्ञाप्रवाही प्रतिमा, गद्य विधानात्मता, विरामचिन्हांचा त्याग, सूक्ष्म-ढोबळ तपशिलांची मोठ्या संख्येने केलेली पेरणी यांमधून व्यक्त केल्यामुळे त्यांच्या कवितेला 'यासम ही' असे रूप लाभले आहे."

शांता ज. शेळके, प्र. ना. परांजपे, वसंत आबाजी डहाके, नीलिमा गुंडी. कविता: विसाव्या शतकाची. पुणे.उत्कर्ष प्रकाशन, २०००.