अनुस्वाराचे नियम
|
ऱ्हस्व-दीर्घाचे नियम | किरकोळ
नियम

नियम ९ : पूर हा ग्रामवाचक शब्द कोणत्याही ग्रामनामास
लावताना यातील 'पू' दीर्घ लिहावा.

नियम १०: 'कोणता, एखादा' ही रूपे लिहावीत. 'कोणचा,
एकादा' ही रूपे लिहू नयेत.


नियम ११: 'हळूहळू,
चिरीमिरी' यांसारख्या पुनरुक्त शब्दांतील दुसरे व चौथे ही अक्षरे
दीर्घान्त लिहावीत. परंतु यांसारखे पुनरुक्त शब्द नादानुकारी असतील तर ते
उच्चाराप्रमाणे ऱ्हस्व लिहावेत.

नियम १२: एकारान्त सामान्यरूप या-कारान्त करावे.

अशा रूपांऐवजी 'करणेसाठी, फडकेंना' अशी एकारान्त सामान्यरूपे करू
नयेत.


नियम १३: लेखनात
पात्राच्या किंवा वक्त्याच्या तोंडी बोलण्याची भाषा घालावी लागते. त्या
वेळी तिचे स्वरूप बोलण्यातील उच्चाराप्रमाणे अनुस्वारयुक्त असावे.

अन्य प्रसंगी ही रूपे ए-कारान्त लिहावीत.

नियम १४:
'क्वचित्, कदाचित्, अर्थात्, अकस्मात्, विद्वान्' यांसारखे मराठीत रूढ
झालेले तत्सम शब्द व्यंजनान्त (म्हणजेच पायमोडके) न लिहिता 'क्वचित,
कदाचित, अर्थात, अकस्मात, विद्वान' याप्रमाणे अ-कारान्त लिहावेत.
कोणत्याही अन्य भाषेतील शब्द लिहिण्याची गरज पडेल तेव्हा त्या भाषेतील
उच्चाराप्रमाणे लेखन करावे. इंग्रजी शब्द, पदव्या किंवा त्यांचे संक्षेप
यांच्या शेवटचे अ-कारान्त अक्षर आता व्यंजनान्त (म्हणजेच पायमोडके) लिहू
नये.


नियम १५: केशवसुतपूर्वकालीन पद्य व विष्णुशास्त्री
चिपळूणकरपूर्वकालीन गद्य यांतील उतारे छापताना ते मुळानुसार छापावेत.
तदनंतरचे (केशवसुत व चिपळूणकर यांच्या लेखनासह) मराठी साहित्य
महामंडळाच्या प्रस्तुत लेखनविषयक नियमांस अनुसरून छापावे.


नियम १६:
'राहणे, पाहणे, वाहणे' अशी रूपे वापरावीत. 'रहाणे, राहाणे; पहाणे, पाहाणे;
वहाणे, वाहाणे' अशी रूपे वापरू नयेत. आज्ञार्थी प्रयोग करताना मात्र
'राहा, पाहा, वाहा' यांबरोबरच 'रहा, पहा, वहा' अशी रूपे वापरण्यास हरकत
नाही.


नियम १७: 'ही' हे अव्यय तसेच 'आदी' व 'इत्यादी' ही
विशेषणे दीर्घान्तच लिहावीत.


नियम १८:
पद्यात वृत्ताचे बंधन पाळताना ऱ्हस्व-दीर्घाच्या बाबतीत हे नियम
काटेकोरपणे पाळता येणे शक्य नसल्यास कवीला तेवढ्यापुरते स्वातंत्र्य
असावे.

अनुस्वाराचे नियम
|
ऱ्हस्व-दीर्घाचे नियम | किरकोळ
नियम