आमच्या घराच्या मागे खरे तर खाडी होती. ती बुजवून त्यावर बांधकाम कधीतरी सुरू होणार हे नक्कीच. ती खाडी कधी बुजविली ते कळले नाही. पण आता तर त्या जागेवर सर्कससुद्धा उभी राहिली. गेल्या दीड महिन्यापासून म्हणजे १६ ऑक्टो. पासून ती सुरू आहे. नेहमी प्राण्यांचा आवाज ऐकू येत असे. दररोज दुपारी १ वाजल्यापासून त्यांचे संगीत सुरू होते. ते रात्री ९:३० ते ९:४० पर्यंत सुरू असते. मी बहुधा १६ वर्षांपूर्वी सर्कसला गेलो होतो. तेव्हा असे गाणी वगैरे असल्याचे मला आठवत नाही म्हणून वाटले, सर्कसवाल्यांनी मध्येच ऑर्केस्ट्रा ही सुरू केला की काय? :(
लहानपणी तर आम्ही वडिलांसोबत जात असू. मध्ये एकदा शेजारच्या काकांसोबत गेलो होतो. पण नंतर नाही. इतक्या वर्षांनतर सर्कस आल्याने गेले २ आठवडे आमच्या घरातही सर्कसला जाऊ असे वारे वाहू लागले. पण मुहूर्त मिळेना. शेवटी काल संध्याकाळचा मुहूर्त मिळाला. ७ च्या खेळाला गेलो. आम्हाला वाटले होते की जास्त गर्दी नसेल. पण जाता जाता मागील संपलेल्या खेळाचे लोक परतताना दिसले, तेव्हा अंदाज आला भरपूर लोक आहेत. साधारण ६:५५ ला आत पोहोचलो. ७:१० च्या आसपास सर्कशीचा खेळ सुरू झाला. पाहिले तर अंदाजे ४५-५० टक्के जागा भरली होती. हे ही नसे थोडके.
सर्वात पहिल्यांदा होता तो उंचावरून लटकून एकमेकांना झेलण्याचा खेळ. लहानपणी हे सर्व पाहिले होते तरी पुन्हा पाहण्यात मजा आली. ह्यात दाखवलेला अंधारात फक्त अतीनील प्रकाश वापरून पांढऱ्या कपड्यातील लोकांच्या उड्या पाहण्याचा प्रसंग माझ्याकरीता नवीन होता.
आता सर्व खेळ बहुधा आठवणार नाहीत तरी जे आठवतील ते सांगतो.
- मुलींचे तोंडात दोरी पकडून उंचावर लटकत जाणे व स्वतःभोवती गिरकी घेणे.
- दोन मुलांचे एकमेकांना उचलत, तोल सांभाळत केलेल्या कसरती
- हत्तीचे नाचणे, क्रिकेट खेळणे, लहानशा स्टूलवर उभे राहणे
- एका मुलीचे ५/६ रिंग फिरविणे
- कुत्र्यांचे खेळ
- पोपट/इतर पक्षांच्या कसरती, लहानशी सायकल चालवणे
- मुलींचे दोरीवरून चालत जात कसरती दाखविणे, दोरीवर सायकल चालविणे
- सायकलवरच्या कसरती
- जीप/मोटारसायकल उडवून दाखवणे
- एका लोखंडी गोलात ३ मोटारसायकलींचा खेळ.
मी जे घरी ऐकू येणाऱ्या गाण्यांबद्दल म्हटले होते ते तिकडे प्रत्यक्षात पाहिले की, एखाद्या कसरतीच्या वेळी ते गाणे गात होते किंवा संगीत चालू होते. चला, माझा अंदाज चुकला तेच बरे. पण एक होते, एकामागोमाग त्यांचे खेळ चालू होते त्यात अडीच तास कसे संपले ते कळले नाही. आधीच्या अनुभवांप्रमाणे एकतर उंचावरून उड्या मारण्याचा खेळ किंवा वाघ/सिंहांचा खेळ शेवटचा/पहिला असतो. म्हणून मी पिंजऱ्याच्या जाळ्या लावण्याची वाट पाहत होतो. शेवटी घोषणा झाली की, '५ तलवारींच्या खतरनाक खेळानंतर आजचा खेळ संपेल'.
'अरे, वाघ/सिंह ह्यांचा पिंजऱ्यातील खेळ कुठे गेला? '
खेळ संपला, बाहेर आलो तेव्हा सर्कशीतल्या एकाला विचारले, तर कळले की वाघांचा खेळ ८/१० वर्षांपासून बंद आहे.
असो, एकंदरीत मला तरी लहानपणी सर्कसला जात असू त्या आठवणींनुसार ह्या सर्कशीत तेवढा नाही पण चांगलाच अनुभव आला.
(वरील पैकी कुठल्याही चित्रावर टिचकी मारून सर्व चित्रांचे क्रमाने सरकचित्रदर्शन घेता येईल. )