श्री.हरिवंशराय 'बच्चन' ह्यांच्या 'मधुकलश' कवितासंग्रहातील 'कवि का गीत' ह्या कवितेचा अनुवाद. मूळ हिंदी कविता इथे वाचा.
१.
ऊर ते कसले उकलण्या गाठ काही ज्यास नाही ?
जर न इच्छा बोलण्याची, साथ मग सहवास नाही
क्षीण जगण्याने उचलला केव्हढा का भार कळते
जर तराजूतून माझे तोलले उच्छ्वास नाही
कालचे उच्छ्वास आता राग सुखदायी जगी ह्या
मधुर झाले गान; होते दग्ध-कंठ-प्रलाप माझे
गीत हे नाही, जगा, हे वेदनांचे माप माझे !
२.
उच्चतम मी पर्वताचे शिखर जेव्हा लक्ष्य केले,
मत्त होउन मानवाने शीर मानाने उचलले,
गाठले मी ध्येय, विजयाचा जगी मग नाद घुमला
खूप घुमला, गीत-स्वर कोणीच पण ऐकू न शकले;
आज अणुरेणूतुनी झंकार येइल नूपुरांचा,
खड्ग जीवन, कापती पात्यावरी पद आप माझे
गीत हे नाही, जगा, हे वेदनांचे माप माझे !
३.
लागते गायन घुमू विश्वात तेव्हा क्रंदतो मी,
दरवळे सुरभि जगी तेव्हा उसासे टाकतो मी,
होउ लागे सरस जग तेव्हाच अश्रू गाळतो मी,
विश्व-जीवन-ज्योत तेवाया स्वत:ला जाळतो मी !
मागणी स्वर्गाकडे केलीस आवेशात कुठल्या ?-
पुण्य येता ह्या जगी, उदयास यावे पाप माझे !
गीत हे नाही, जगा, हे वेदनांचे माप माझे !
४.
जे हृदी टोचीत होते तीव्रतेने शूल होउन,
ते करी पडले जगाच्या कल्पतरुचे फूल होउन,
शिकत आहे विश्व आता ज्ञान ज्याच्यातून प्रिय ते
प्राप्त मज भीषण चुकीची जाहले चाहूल होउन;
ह्या जगाशी फक्त माझा एव्हढा संबंध होता -
जे जगा वरदान, होते तेच पण अभिशाप माझे !
गीत हे नाही, जगा, हे वेदनांचे माप माझे !
५.
ओवुनी सूत्रात शब्दांच्या फुलांना भावनांच्या,
मी खुशीने ठेवले विस्तीर्ण रस्त्यावर जगाच्या,
माळले केसात कोणी, कोण लाथाडून गेले,
वळुनी क्षणभर पाहिले ना मी उपेक्षेला कुणाच्या;
ठेव होती खूप नाजुक, खूप अन् दायित्व मजवर,
ना अता चिंता फुलांना पोळतिल संताप माझे
गीत हे नाही, जगा, हे वेदनांचे माप माझे !