थिरूअनंतपुरम
ते
कन्याकुमारी प्रवासासारखा प्रवास. तसाच रस्ता, तसेच निसर्गसौंदर्य.
रहदारी
मात्र इथे जवळजवळ नाहीच. पण इथे गिरीस्थान असल्यामुळे साधारण थंड हवा.
आकाशातले ढग सोबतीला होतेच. नुकताच जानेवारी फेब्रुवारीतच मी दक्षिण सफर
करून आलो होतो. थंडी वगैरे जानेवारीतही तिथे नव्हतीच. हवा गरम नव्हती
एवढेच. तिथल्या पूव्हर बॅकवॉटरच्या आठवणी सोबत्यांना ऐकवल्या. आम्ही
एकत्र
कुमरकोम आणि अलेप्पीचे बॅकवॉटर पाहिले होते. प्रत्येक ठिकाणचा निसर्ग
वेगळा. सौंदर्य आगळे. श्रीलंकेतलाही काही कमी नव्हता. वाटेत एके ठिकाणी
‘ट्री ऑफ लाईफ’ हे जपानी ‘पर्यावरण हॉटेल’ लागले. तशी घाई नव्हतीच. गाडी
आत
घेतली, उतरलो आणि हॉटेल पाहिले.

प्रवेशमार्गाच्या
दोन्ही बाजूंचे जे सुबक खांब आहेत त्यातल्या रेषा खूप जाड होत्या. वेगळेच

लाकूड. रंग नव्हताच. कसले लाकूड अंदाज येईना. चारपाच जणांना मी
इंग्रजीतून
विचारले की ते कोणत्या झाडाचे आहेत. एकदोघांना इंग्रजीच कळले नाही. मला
लाकडातले काही कळत नाहीच, तर इंग्रजी देखील येत नाही असे माझ्या तीन
सोबत्यांचे मत पडले आणि त्यांची करमणूक झाली. करमणूक काय उकळ्याच फुटत
होत्या. त्यांच्या दुर्दैवाने एका माणसाला ठाऊक होते. आणि इंग्रजी देखील
येत होते. कोकोनट पाम म्हणजे माडाचे आहेत म्हणाला. जलरोधक प्रक्रिया करून

वर रासायनिक तकाकी दिलेले म्हणजे पॉलिश केलेले. जपान्यांच्या योजकतेला,
कलात्मकतेला आणि सौंदर्यदृष्टीला दाद दिली.

आतून बाहेर येणाऱ्यांकडे
खाजामने नमाज किती वाजता आहे, दुसरी
मशीद कोठे आहे वगैरे चौकशी केली. नमाजाला भरपूर वेळ होता. आमच्या
रस्त्यावर पन्नासेक किमी. वर दुसरी मशीद आहे तिथे नमाज मिळेल म्हणाला.
कमालला कुठे ते सांगितले. बारापर्यंत पोहोचलो तर बाराचा नमाज मिळेल. वीस
मिनिटे चालतो. कमाल म्हणाला सहज पोहोचू. हे ठीक होते. कमालला देणे
आवश्यक
असलेला विसावा मिळेल, पाऊस नसेल तर आमचे पाय पण मोकळे होतील. मी
ऍव्होगाडो
(नाहीतर अव्होकाडो असेल) खाणार म्हणून जाहीर केले. परवा फळवाल्याकडे दिसले

तेव्हा ते ऍव्होगाडो आहेत आणि वाईट लागतात, तू अजिबात खाणार नाहीस असे
खाजाम म्हणाला तेव्हापासून मला ते खायचे होते. अरे ते बेकार लागते,
कुठलीच
चव नसते त्यामुळे घेशील तेवढी सगळी तुलाच खावी लागतील म्हणून खाजामने आणि
जाड्याने बजावून सांगितले. म्हणजे फारच मोठा धोका होता. रसाळ असते का कसे

ते मला ठाऊकच नव्हते. त्यामुळे उरलेले घरी न्यावे म्हटले आणि बॅगेत रस
सांडला तर काय, अशी मला भीती होती. फळाच्या स्वादाबद्दलचे कुतूहल त्या
भीतीवर मात करू शकले नाही. त्यामुळे एकच घेऊन आवडले तर खायचे नाही तर
टाकायचे असा माझा विचार होता. काल फळे घेतली त्याच्याकडे फारच मोठी होती.

मला छोटे हवे होते. टिंगल करायला तिघे टपलेले होतेच. ऍव्होगाडो विकत घेऊन
न
खाता टाकणारे सावज केव्हा मिळते याच्या प्रतीक्षेत असलेल्या तीन
नरभक्षकांच्या तावडीत होतो.

मंदीर

खाली पाण्याचा
नळ. मस्त थंडगार पाणी. आम्ही तोंड धुतले. बरे वाटले. एक सायकलवाला तिथे

थांबून पाणी पिऊन गेला. म्हणून मी पण प्यालो. आता मला पोटाचे रोग होणार
म्हणून दोघांनी चिडवायला सुरुवात केली. मला चिडवायला सोबतच्या बाटलीतले
उन्हाने गरम झालेले पाणी पण प्याले. समोर रस्त्यापलीकडे झाडाखाली गर्द
सावलीत एक बंद लाकडाची टपरी होती. बाजूला लाकडाचाच चारपाच पायऱ्यांचा जिना
होता. त्यावर जाऊन बसावे असे तिघांनाही वाटले. बसलो. आणि अहो आश्चर्यम!

तिथे दोन हिरवेगार ऍव्होगाडो पडले होते. दर्शन न घेतलेल्या मुरुगननेच
माझ्यासाठी ठेवले होते. तो जिना नसून ती फळवाल्याची फळे मांडायची मांडणी
होती हे आता आमच्या ध्यानात आले. मी लगेच एक समोरून धुवून आणला. बहुतेक
वाचकांनी खाल्ले असेल. पण नसेल त्यांच्यासाठी सांगतो. आकार पेरूपासून
पपनसाएवढा केवढाही असू शकतो. आकार साधारण गोलच. साल हिरवी. कच्चे का
पिके
माझ्यासारख्या नवख्याला कळत नाही. साल डाळिंबाची सहज निघते तशी पण थोडी
जाड
पण डाळिंबासारखे आतमध्ये कप्पे नाहीत. साल सलग, सैल आणि पटकन निघणारी.
सालीना न चिकटणारा गर शहाळ्याचा असतो तसा अर्धपारदर्शक पांढरा. चव थोडीशी
खोबऱ्यासारखी पण जवळजवळ बेचव. दोन नरभक्षक माझ्या तोंडाकडे मी ते केव्हा
टाकतो या आशेने पाहात होते. पण कोणतीही वाईट चव नसल्यामुळे मी ते पूर्ण
खाल्ले आणि चविष्ट होते म्हणून खोटी पावती देऊन विजयी हास्य केले.
नरभक्षकांची निराशा झाली. एकतर फळ इतके सहज, विनासायास आणि फुकटच मिळाले,

त्यातून मी ते सगळे खाल्ले. विकत घेऊन जरासे खाऊन टाकले असते तर त्यांनी
मला पिडून होळी साजरी केली असती. फळ पण विकत घेऊन नुसतेच खाण्याच्या
लायकीचे नक्कीच नव्हते. हे विकत का घेतात कोण जाणे. सलाड नाहीतर भाजीबिजी

करीत असावेत. दुसरे देखील खा म्हणाले. पण पहिलेच मी जेमतेम संपवू शकलो.
घड्याळाकडे पाहिले. तासभर उलटला होता. कळलेच नाही. खाजाम यायची वेळ होऊन

अर्धा तास उलटला होता. आम्ही रस्त्यापासून दूर धबधब्याकडे असणार म्हणून तो

गाडी घेऊन पुढे आला नसणार. पुन्हा पाणी पिऊन तोंड धुवून परत फिरलो.
उतारावरून भरभर चालत पंधरा मिनिटात गाडीकडे पोहोचलो तर खाजाम तयारच होता.
पहिली त्याला ऍव्होगाडोची गोष्ट मी विजयी मुद्रेने सांगितली. अशा गमतीजमती

आमच्या सहलीचा आनंद अपार वाढवतात. अगोदर पोटभर हसून घेतले आणि मगच आम्ही
गाडीत बसलो. अर्थातच या इशूमाध्ये कमाल पण नरभक्षकांच्या बाजूने सामील
होता.

सुटलो आणि पाचदहाच मिनिटात रंबुडा धबधबा
आला. धबधब्यासमोरच एक सुबक रेस्तरॉ.

धबधब्याचे दृश्य मनात साठवतच
खाद्यपदार्थांचा आस्वाद घ्यायचा.
जोडीला आपले पूर्वज मोठ्या संख्येने. काही दिले तर खातात. त्यांना
द्यायला
फळे विकत घेता यावीत म्हणून फळे, ऊस आणि शेंगा विक्रेत्यांची पण सोय आहे.

भेटवस्तू, टी शर्ट वगैरेंची पण दुकाने हारीने लागलेली. आम्ही पुढे खाणार
होतो. धबधब्याची प्रकाशचित्रे काढली. खाजामला पूर्वज आवडले.
त्यांच्याबरोबर
फोटो काढ म्हणाला. काढले. मग थोडी फळे खाऊन पुढे निघालो.

शतकाहून पुराणी यंत्रसामुग्री

रेस्तोरॉं आतून देखील देखणे होते. एक
पितळी कर्णा असलेला हॅंडल मारून चावी द्यायचा पन्नाससाठ वर्षाहून जुना
ग्रामोफोन तिथल्या रेस्तरॉंमध्ये शोभेला ठेवला होता.

ग्रामोफोन

बंब

इथे अल्पोपहार
घेऊन निघालो. रस्ता सतत घाटाचाच. निसर्गसौंदर्याने डोळे निवले. जवळजवळ
दीडदोन तासांनी गाव आले असे वाटले. थोडीफार घरे दिसायला लागली. मग एक
तलाव
आला. तलाव पाहून मी हरखून गेलो. हेच खाजामचे नूर अली. श्रीलंकेतले
सर्वात
उंच शिखर. सिंहली भाषेत नुवारा एलिया म्हणून मी महाजालावरून माहिती काढली
होती. कल्पनातीत रम्य ठिकाण. रस्त्याच्या डाव्याबाजूला चढणीवरचे एक ऐटबाज

वळण घेऊन गाडी थांबली. उतरलो आणि समोर पाहातो काय! समोरच काय ते पुढच्या
भागात.