यादी

ही आठवण सुनील जोशी यांचा मुलगी पाहताना हा लेख वाचताना झाली. या लेखातील सर्व घटना खऱ्या असून काही पात्रांची नावे मात्र बदलली आहेत.


"साते, लग्गेच कँटिनमध्ये ये मला तुझ्याशी काही महत्त्वाचे बोलायचे आहे." अतिदक्षता विभागातील ड्यूटी संपता-संपता मँडीचा फोन आला.


'आत्ता याला काय बोलायचंय बरं?' असा विचार करत मी कँटिनमध्ये आले.
        मँडी म्हणजे डॉ. मंदार.माझ्या मेडिसीनच्या बॅचमधील सगळ्यात साधा भोळा मुलगा. माणसानं किती भोळं असावं आणि त्याच बरोबर किती व्यवस्थित आणि नीटनेटकं असावं याचं उदाहरण म्हणून मँडीकडे बघावं.लातूरच्या एका आडगावातून आलेला हा मुलगा अभ्यासात अतिशय हुशार.परळच्या प्रसिद्ध वैद्यकीय महाविद्यालयातून डॉक्टर झाला. आता आमच्याबरोबर पुढील शिक्षण घेत होता. परळच्या कॉलेजात पूर्ण पाच वर्षात एका मुलीशी कधी बोलला असेल तर शपथ. त्यात कुणी इंग्रजीत बोलू लागलं की साहेब गप्प व्हायचे. त्याच्या नोटस, त्याची जर्नलस इतकी सुंदर असायची की मुलींच्या नुसत्या रांगा लागायच्या म्हणे! (ऐकीव माहिती कारण माझं कॉलेज वेगळं,) पण साहेब मुली बघताच गप्प.


बरं हा दिसायला अगदी छोटासा. जेमतेम सव्वापाच फूट उंची , बारीक चण , गोरापान रंग आणि बालिश चेहरा. डॉक्टर म्हटल्यावर जे व्यक्तिमत्त्व डोळ्यासमोर उभे राहतं त्याच्या अगदी उलट.


इकडे पी. जी. ला मात्र आम्हा उरलेल्या अकरा जणांच्यात हा मस्त मिसळला. त्यात आम्ही सारेच मराठी त्यामुळे कसे बोलायचे हा प्रश्न नाही. आम्ही मात्र या बाळूला बदलायचा निर्णय घेतला. आणि सगळ्यात पहिलं बदललं त्याचं नाव, जे मंदारचं झालं मँडी. पण नांव बदललं तरी अंतरीचा भाव सहज थोडाच बदलणार? आमचा बाळ्या भोळा तो भोळाच!


आता दुसऱ्या वर्षाला आल्यावर प्रथेप्रमाणे आमच्या वर्गातल्या मुलांचे आजुबाजुला सृष्टीसौंदर्य बघणे, दाणे टाकणे, इ उपक्रम सुरू झालेले. अपवाद फक्त दोन.एक मी कारण माझा  बालविवाह ठरलेला(हा माझ्या मित्रांचा शब्द ,कारण माझं लग्न इंटर्नशिपमध्ये ठरलं होतं)आणि दुसरा मंदारचा,कारण त्याची कुठल्या  मुलीकडे  बघायची सुद्धा  हिंमत  होत नसे.  इकडे सगळ्यांच्या  आईबाबांनी पण त्यांच्या फ़्रंटवर  मुली शोधायचा कार्यक्रम जोरात चालू केल्याने मित्रांपैकी एकजण तरी नव्या पद्धतीप्रमाणे दर आठवड्यात मुलगी बघायला जात असे.
तर मँडीने का बोलवले असा विचार करत मी कॅन्टिनमध्ये आले. तो एकटाच एका कोपऱ्यातल्या टेबलावर बसला होता.



 'हं बोल' मी म्हणाले.
'साते, मला उद्या जायचंय मुलगी बघायला.''
"वा! अभिनंदन"
"अभिनंदन कसलं करतेस? मला भिती वाटतेय. मला सवय नाही गं मुली बघण्याची."
"अरे, पहिल्याचं वेळी कशी असेल तुला सवय मुली बघायची?"
''तसं नव्हे गं.पण, मुलींशी बोलायला जमत नाही मला."
"शहाण्या, आता तू काय करतोयस मग?"
"ते वेगळं. तू काय मु.. आय मीन तू काय परकी थोडीचआहेस ? तू मैत्रीण!"
"मग तिच्याशीही मैत्री समजून बोल न."
"पण काय बोलायचं असतं मुलींशी ? तुझ्याशी काय बोलला होता राजा?"
"अरे आमची गोष्ट वेगळी, आमचा  प्रेमविवाह होता."
"पण जनरल काही गाइडलाइन्स दे न. काय काय विचारायचं पहिल्या भेटीत?"
"तिला विचार ती कुठली, कुठे शिकली, हॉस्टेलला राहतं होती का? तिला कायकाय आवडतं,काकाय नाही, कुठला हिरो आवडतो, गाणं आवडतं ? " "आणखी?"
"आणखी काय ? नॉन्व्हेज चालतं का नाही ,आणि हो ,लग्नानंतर गावात राहायला आवडेल की नाही ते पण विचारून  घे. तुझी आवडनिवड तिला  सांग."  मी आपलं काहीतरी उत्तर दिलं अंदाजानं.
"थँक यू साती. मी आता यावर विचार करून काय ते ठरवतो बघ व्यवस्थित" मँडी विचार करत निघून गेला.


दुसऱ्या दिवशी मँडी मुलगी बघायला गेला, परत आला तो काय बोलायला तयारच होईना. याचं काहीतरी बिनसलंय हे लक्षात घेऊन सारेजण एकएक करून निघून गेले. मी आणि तो, दोघंच उरलो.


"हं आता बोल काय झालं?''
"काय होणार,कप्पाळ? तू म्हणाल्याप्रमाणे मी तिला घेऊन हॉटेलात गेलो, समोरासमोर बसलो, त्या दिवशीची यादी बाहेर काढली आणि एकएक प्रश्नांची उत्तरे विचारुन ती टीक केली."
"यादी! कसली यादी ?"


त्याने मला खिशातून यादी काढून दाखवली.मँडीच्या सुरेख अक्षरात छान कोष्टक करून मुद्दा, माझं मत ,तिचं मत ,शेरा असलं लिहिलेली ती मजेशीर यादी होती.


"ही तू तिच्यासमोर बाहेर काढलीस?"
"हो . अग एकएक प्रश्न विचारून,त्यावर टीक करूनच मी पुढचा प्रश्न विचारंत होतो."


कित्ती आमचं बाळ भोळं आणि व्यवस्थित ! मी कपाळावर हात मारून घेतला.


"ती काय म्हणाली मग?"


एवढंसं तोंड करून मँडी म्हणाला --"काय नाही, दहा प्रश्न  झाल्यावर 'I think you need time to grow up, kid' असं म्हणून ती चक्क निघून गेली गं."