काश्मीर आणि कलम ३७०चा मुद्दा हा नेहमीच वादाच्या भोवऱ्या त अडकलेला.राजकीय स्वार्थापोटी काश्मीरला धगधगत ठेवणारा याच विषयावर, ‘मुंबई तरुण भारत’च्या प्रतिनिधी योगिता साळवी यांना मुंबईत काश्मिरी पंडित महिलांशी संवाद साधण्याचा योग आला. त्या महिलांचे काश्मीर व कलम ३७० विषयीचे विचार, त्यांच्याच शब्दात  हा लेख घटनेतील अनुच्छेद ३७० रद्द करण्यापूर्वीचा आहे.

 राहुल सांकृत्यायन यांचे "व्होल्गा ते गंगा " हे पुस्तक वाचल्यावर मात्र आपण हा सगळा खटाटोप उगीचच करतोय असे वाटू लागले.राहुल सांकृत्यायन यांचे मूळ नाव केदारनाथ पांडे त्यावेळच्या उत्तर प्रदेश मधील आझमगडमधील भूमिहार ब्राह्मण कुटुंबात जन्मून नंतर स्वामी दयानंद सरस्वतींचे अनुसारी म्हणजे आर्य समाजिस्ट व शेवटी बौद्ध धर्म स्वीकारून सांकृत्यायान झालेले.दररोज ते संस्कृत भाषेत दैनंदिनी लिहीत. "वोल्गासे गंगातक " हे मूळ हिंदी भाषेत लिहिलेले पुस्तक बहुतेक प्रमुख भारतीय भाषा व इंग्रजीत अनुवादित झाले आहे.

      या कादंबरी स्वरुपात लिह

       लहानपणापासून जरी ब्रह्म हा शब्द याप्रकारे कानावर पडत असला तरी हिंदू धर्मातील तत्त्वज्ञान आपल्याला एक हिंदू म्हणून माहीत हवे असे वाटून गीता ज्ञानेश्वरी व दासबोध या ग्रंथांचे व काही उपनिषदांचे वाचन केल्यावर ब्रह्म म्हणजे बरेच काही आहे त्याचे अनेक प्रकारही आहेत असे दिसून यायला लागले .

           ब्रह्म हा शब्द प्रथम कानावर अगदी लहानपणी पडला त्याचे कारण आमच्या गावात घडणारा कीर्तन महोत्सव. बाळासाहेब पंतप्रतिनिधी हे औंध संस्थानचे राजे होतेच पण त्याचबरोबर  दोन गोष्टींबद्दल प्रसिद्ध होते.त्यातील एक म्हणजे सूर्यनमस्कार .आचार्य अत्रे यांनी सूर्यनमस्काराचे विडंबन आपल्या ' गुरुदक्षिणा ' नाटकात केल्याबद्दल बाळासाहेब हयात असेपर्यंत त्याना औंधात प्रवेश नव्ह्ता .तो बाळासाहेब गेल्यावरच "श्यामची आई’ सिनेमा काढण्यासाठी त्याना करता आला. असो !