महाकवि गालिब

गालिबची ओळख आयुष्यात तशी उशीराच झाली. पण नंतर त्याच्या शायरीत अडकलो तो कायमचाच. भगवदगीतेमध्ये, बायबलमध्ये, कुराणात सगळ्या प्रश्नांची उत्तरे मिळतात असे म्हणतात. मला बाकी आयुष्याबद्दल पडणारे बरेच प्रश्न गालिबच्या कवितेने सोडवून दिले.

जल्म जल्मलो

"ऋणानुबंधाच्या" या अप्रतिम गीतात कुमार गंधर्वांनी "जल्म जल्मलो" असा उच्चार केला आहे. तो मुळात "जन्म जन्मलो" असा असायला हवा असे वाटते.


याउलट बऱ्याचशा तथाकथित ग्रामीण गीतांतून अनेक नागरी शब्द डोकावत असतात (ते बहुदा मुळातच नागरी पार्श्वभूमीच्या कवी / कवयित्रीमुळे किंवा गायक / गायिकेमुळे).

हे शब्द असे लिहा (ल - व)





















लष्करी
लालची
लुडबूड
लोणकढी थाप
लसलशीत
लालित्य
लुप्त
लोणारी
लसूण
लालूच
लुब्ध
लोभनीय
लस्सी
लावणी
लुब्रा (लुबरा)

हे शब्द असे लिहा (रा - ल)

राष्ट्रपतिपद
रुजू
रेशमी
लग्नसोहळा
राष्ट्रपती (ति)
रुटूखुटू
रेशीम
लंघन
राष्ट्रपिता
रुदन
रोखीकरण
लघुकथा
राष्ट्रीय
रुंदी

गदिमाः काही खास 'जागा'!

आपल्या मराठी साहित्यात शब्दप्रभू ग. दि. माडगूळकरांचे स्थान वादातीत आहे.या माणसाच्या लेखणीतून उतरलेल्या अनेक गीतांनी गेल्या तीन-पिढ्यांचे मराठी भावजीवन समृद्ध केले आहे.त्यांचे काव्य, विशेषतः भावगीते व चित्रपट गीते ही  सहज-सुंदर,गेय आहेतच पण गदिमा काही ठीकाणी, एखादा गायक जशी गाताना एखादी खास 'जागा' घेतो,तसे एखादा शब्द असा काही लिहून जातात की त्यातून अर्थ किंवा गेयतेच्या दृष्टीने एक सौंदर्यस्थळ निर्माण होते.कधी कधी प्रथमदर्शनी अशी एखादी जागा लक्षात येत नाही किंबहुना माझ्या लक्षात आली नाही. पण नंतर जाणवलेल्या अशा काही खास 'जागा' येथे देत आहे.इतर कोणाला असे काही खास सापडले तर अवश्य उधृत करावे.

हे शब्द असे लिहा (यो - रा)

योगक्षेम
रचनात्मक
रबडी
राखीव
योगिनी
रचयिता
रमणी
राखुंडी
योगिपुरुष
रचित
रमणीय
रागिणी
योगिराज
रजःकण
रवानगी

हे शब्द असे लिहा (मृ - यो)

मृणाल
मेहूण
म्हैसूर
यांत्रिकीकरण
मृणालिनी
मेहेरबानी
म्होरक्या
यात्रेकरू
मृण्मय
मैत्रीण

यादवी
मृण्मयी
मैथिली

हे शब्द असे लिहा (मा - मृ)

मार्कंडेय   मुंगूस  मुसळधार 
मार्गक्रमण  मिलिंद  मुंडावळ  मुहूर्त 
मार्गदर्शक  मिश्र  मुत्सद्दी  मुहूर्तमेढ 
मार्गदर्शन
मिश्रित