ते दिवसच मंतरलेले होते. सामान्य माणूस देखिल देशभावनेने प्रेरित झाला होता. एकीकडे इंग्रज महायुद्धात गुंतलेले असता या संधीचा लवचिक फ़ायदा घेऊन स्वातंत्र्य प्राप्तीसाठी अनेक क्रांतीकारकांनी आपापल्या पद्धतिने प्रयत्न सुरू केले.

                      ॥ श्री‌सद्गुरुनाथाय नमः ॥    

अभंग १५.

एक नाम हरि द्वैत नाम दुरी । अद्वैत कुसरी विरळा जाणे ॥
समबुद्धी घेतां समान श्रीहरी । शमदमा वैरी हरी झाला ॥
सर्वांघटी राम देहादेहीं एक । सूर्यप्रकाशक सहस्ररश्मी ॥
ज्ञानदेवा चित्ती हरिपाठ नेमा । मागिलिया जन्मा मुक्त झालों ॥

खरं तर हे पाहून आम्ही हिरमुसलो. पण यावेळी आमच्या मदतीला अल्बर्ट आला.

हा अल्बर्ट अचानक कुठुनसा आला आणि म्हणाला, "किरण त्यांचा स्रोत स्थिर वा अस्थिर असतानाच ठराविक वेगाने प्रवास करतात असं नाही तर तुम्ही स्थिर असा किंवा अस्थिर, किरण ठराविक वेगानंच प्रवास करताना दिसतील." वरकरणी ही फार मोठी गोष्ट वाटणार नाही, पण थांबा. याचा अर्थ असा की तुम्ही कितीही वेगानं किंवा हळू जा, प्रकाश किरण तुमच्या दृष्टीने त्यांच्या नियमित ठराविक वेगानंच जातील. 

कल्पना करा की एके दिवशी सकाळी तुम्ही उठता आणि तुमचा पलंग गायब आहे! तुमची खोली सुद्धा. गायब. सारेच गायब आहे. तुम्ही एका मोकळ्या पोकळीत, अवकाशात जागे होता. आकाश नाही जमीनहि नाही. एखादा तारा सुद्धा नाही. विचित्र वाटतंय ना? पण पुढे पाहा.